EKSPOZITA FOTOGRAFIKE E FATOS LUBONJËS NË PLANETIN MARS
REXHEP SHAHU
EKSPOZITA
FOTOGRAFIKE E FATOS LUBONJËS NË PLANETIN MARS
Me 15 prill 2018,
Fatos Lubonja, çeli një ekspozitë të vjetër fotografike në mjediset e lokalit
modern, Artkafe, në qytetin e Kukësit, me foto të shkrepura nga koha e krizës
së Kosovës të vitit 1999.
Isha i ftuar por
nuk munda të mbërrij pasi u vonova duke parë në Mitrovicë e Prekaz njerëz, fate
e varre të asaj kohe të cilët edhe mund të jenë në fotografitë e Lubonjës.
Kam arritë në
përfundimin se njeriu ka të drejtë të ndryshojë se nuk është i ndaluar
ndryshimi për askënd, ose nuk i është ndaluar ndryshimi askujt.
Dikur Lubonja e
quante Kukësin planeti Mars dhe Udhën e Kombit që po ndërtohej për bashkimin
kombëtar, për ta siguruar më shumë pavarësinë e Kosovës, e quante udhë drejt
planetit Mars.
Ato kohë ishte në
tango me Edi Ramën i cili e quante Udhën e Kombit, udhë drejt asgjëkundit.
Ëndërroj që
Lubonja të ketë reflektuar me vete kur ka parë galerinë në fjalë në lokalin
Valdrin në qytetin e planetit Mars, Kukës.
Edhe kur ka mësuar
se djemtë që zgjuan shoqërinë, me protestën e tyre kundër taksës Rama mbi Udhën
e Kombit, ata barbarë e vandalë, janë nga ky planeti Mars, besoj se reflektimi
e ndryshimi te Lubonja ka qenë më i thellë.
Unë shpesh jam
kundër e pro Fatos Lubonjës, dhe natyrisht që kam të drejtë edhe unë të
ndryshoj.
Përveç fyerjes së
tij ndaj Udhës time dhe rrufeve që qëllonte ndaj heroit tim Ramush Haradinaj,
unë nuk kam kundërshti me z. Lubonja.
Ndërsa
duartrokitësit, lëpirësit që i neveritën edhe atij por ai i duron si elektorat,
unë i neveris.
Shija e hidhur e
keqe që më ka lënë z. Lubonja me kundërshtimin e tij ndaj Udhës së Kombit,
krahëqafja e tij me Edi Ramën kundër ndërtimit të udhës së bashkimit kombëtar
të shqiptarëve, nuk më është hequr ende që nga vera e 2010. Dhe zoti e di se
kur do të më hiqet.
Ndoshta këto
levizje të Lubonjës, këto ardhje në planetin Mars janë ndjesa e tij, por jo e
artikuluar troç si kundërshtimi i tij ndaj Udhës së Kombit.
Ja si i shkruaja
ato kohë z. Lubonja në librin tim Apologji për Udhën e Kombit: GËZOHU ME MUA
PËR AUTOSTRADËN E KOMBIT Z. LUBONJA, (si një reagim për shkrimin “Autostrada
Rrëshen - Mars - Kalimash” të Fatos Lubonjës, botuar me 7 korrik 2010, në të
përditshmen “Panorama”)
Me zell të
pandalshëm e të pashterrshëm, krejt i bindur se din gjithcka në këtë botë dhe
se është ekspert i dorës së parë në e për gjithcka, Fatos Lubonja bën një ndër
shkrimet më të shëmtuara e të pështira nga të gjitha shkrimet e bëra kundër
udhës Durrës – Kukës – Prishtinë, me titull “Autostrada Rrëshen – Mars –
Kalimash”, botuar në të përditshmen e Tiranës, “Panorama”, me 7 korrik, 2010.
Më duhet ta them
që në krye, se në shumëcka e për shumëcka, unë e pëlqej dhe e dua Fatos
Lubonjën, si një intelektual mjaft të angazhuar në jetën e vendit, si një
intelektual serioz. Sidomos e respektoj për burgun që ka bërë në vitet e
diktaturës, për vuajtjet çnjerzore që ka hequr atje, për zhgënjimet e
llahtarshme që ka pësuar nga blloku i udhëheqjes së dikurshme politike të
Shqipërisë, pjesë e të cilit ka qenë vetë z. Lubonja.
E ndjek shpesh në
ekrane e faqe gazetash. Por kam kuptuar tashmë se është e njëjta gjë që thotë
kudo, se thur gardh pa thupra, pavarësisht temave ku përfshihet, gjithmonë me
shumë kompetencë, duke menduar se në këtë vend nuk ka asnjë tjetër të flasë dhe
duhet ai që të mos mbeten të shkreta e memece ekranet apo faqet e shtypit dhe
të mos mbetet pa u ndriçuar mendja e shqiptarëve. A nuk duhet kurrë të bëjë
njeriu pak pushim?! Së paku sa për të dëgjuar se si përplasen në mal e si i
kthen mbrapsht mali fjalët që thua…
Flet me kompetencë
për gjithcka të kësaj bote. Si ekspert për rininë, për pleqërinë, për shkencën,
për artin, për drogën, për doganat, për puthjen, për seksin, për aeroplanat,
për të korrat, për të mbjellat, për shiun, për dëborën, për hënën, për diellin,
për detin, lumenjtë, hidrocentralet… Fatos Lubonja sikur ta mbush mendjen se
mundet me e puthë bërrylin e vet.
Për të na pohuar e
diktuar gati gati dhunshëm se është, ai shqfaqet kurdo e kudo nëpër media, duke
pretenduar me gjithë sjelljën e gjestet, kur shtrembërohet e lazdrohet kur
flet, sikur gjithmonë bën vezë pate, duke na hutuar ne e vetën krejt qëllimshëm
se objekt i intelektualitetit të tij është çdo temë, çdo fushë e aktivitetit
dhe dijës njerzore, nga A-ja tek Zh-ja.
Mars e quan në shkrimin
e tij vendin nga kalon autostrada Durrës – Fan – Kukës- Morin – Prishtinë !
Marsi, planet i kuq dhe pa pa jetë. Kështu e përfytyron Fatos Lubonja atë
planet. Ne duhet që të pajtohemi detyrimisht me përfytyrimin e tij. Kështu e
quan Fanin, Mirditën, Kukësin, autostradën. Të djegur, të shkretuar dhe të
shëmtuar. Ani pse aty jetojnë njerëz dhe kalojnë mijëra udhëtarë me makina. Ja
që shkokan njerëz dhe makina në Mars…
Vrer derdh në atë
shkrim kundër autostradës. Po ç’të bëjmë ne tani që autostrada u bë. U bë nëpër
atë rajon, në ato gryka të shkreta, të harruara, të kësaj treve, për të cilën
disa albanologë që i shërbejnë “romantizmit nacional” shqiptar, siç ka qejf të
shprehet i gjithëdijshmi Lubonja, kanë thënë mëse një herë se pikërisht kjo
trevë nga kalon autostrada Durrës - Fanë – Kukës – Prishtinë, që lidh pjesët e
kombit shqiptar, është djepi i formimit të kombit shqiptar.
Absolutisht, besoj
e shpresoj se Fatos Lubonja nuk e ka mllefin me këtë djep.
Por ndoshta më
lejohet t’i kujtoj shkruesit Lubonja se treva në fjalë, ku kalon autostrada,
është e banuar prej mijëra vjetësh dhe ku ndoshta edhe për arsye natyrore është
ruajtur më mirë se kudo toponimia shqiptare, në shkrepat e së cilës u thyen e
shkërmoqën valët e huaja të pushtimeve ushtarake, kulturore etj.
E kam dëgjuar
Lubonjën të flasë edhe për katolikët, për përfaqësuesit e këtij kleri. Mbase
edhe për hatër të katolikëve, nëpër trevën e të cilëve kalon kjo udhë
autostradë, duhej ta thoshte një fjalë të mirë, që mbase i del padashje. Psh:
për cilësinë e rrugës e të asfaltit që lehtësojnë të arrihet Kukësi (Marsi) në
një kohë shumë të shpejtë dhe pa tu troshitur kockat siç ndodhte në kthesat e
pafundme të udhës së vjetër, e cila tashmë duket si udhë dhish. Shumë çudi në
fakt, sepse për këtë autostradë, që Lubonja dhe ajo e huaja që ai shoqëroi dhe
që e shpallën të keqe, gazetari gjerman Karl Peter Schwarz, në artikullin e tij
për këtë autostradë, me titull, “Fuqia shëruese e një autostrade”, e quan
“autostradën e re të rehatshme për të udhëtuar”. A s’duket paksa si çudi që një
gazetar gjerman jep këtë konsideratë!!... Apo do të thuash se edhe gjermanët
nuk janë mësuar me standarte...
Z. Lubonja, që
s’besoj se është i huaj e jo shqiptar (të shkruajë gjithë ditën Sadik Bejko),
dhe ajo e huaja që ai shoqëron, thonë se është kotësi funksionaliteti i
autostradës. Është kotësi që rruga bëhët për dy orë nga 6 – 8 orë që bëhej
dikur, është kotësi që ulet kostoja e transportit 30 dollarë për ton kilometër,
është kotësi që një tregtar i Kukësit (Marsit), Prizrenit, Gjakovës, Pejës,
Gjilanit, Ferizajit, Prishtinës, Kaçanikut etj etj, nuk paguan më 100 lekë të
vjetra për çdo kilogram mall që i shkonte në Kukës (Mars), por paguan 20-30
lekë të vjetra. Është kotësi dhjetë e njëzet fishimi i numrit të udhëtarëve apo
turistëve që vijnë në Shqipëri, qoftë edhe me pi një kafe në Durrës apo me
fjetë një natë në Vlorë… Është kotësi taksa që paguan çdo makinë që hyn në
vendin tonë për të kaluar tashmë përtej Marsit (Kukësit) në Kosovë apo në
Maqedoni, makina e udhëtarë të shumtë që shkonin në Kosovë apo Maqedoni nga
Greqia… Është kotësi funksionaliteti që mijëra gjimnazistë e nxënës nga
Shqipëria shkojnë me deshirë të shohin e njohin Kosovën dhe dhjetra mijëra
nxënës të Kosovës bredhin të njohin Shqipërinë… Kotësi funksionaliteti. Por
prapë ai gazetari gjerman, Karl Peter Schëarz i gazetës Frankfurter........
thotë pafajësisht se “në 2010 u numëruan vetëm një milion automjete” që
udhëtuan nëpër këtë autostradë. Normal që pak janë për standartet gjermane.
Ndalem dhe flas me
vete. A mos ka Lubonja junior ndonjë mllef apo inat me kuksianët- marsianët.
Ndonjë gjë të trashëguar nga Lubonja plaku edhe mund ta ketë se Lubonja plaku
duke qenë sekretar i parë i komitetit të partisë komuniste në Kukës edhe mund
të ketë bërë mëkate ndaj kuksianëve - marsianëve. Edhe pse përfaqësoj vetëm
veten time, pa e konsideruar të tepërt, do të kërkoja ndjesë, sepse për
vuajtjet e të kaluarës jemi bashkëfajtorë. (Nuk ishte vetëm Zeusi…) Për të
dënuar të djeshmen komuniste nuk kam ndonjë kuriozitet për të kërkuar në
arkiva. Sepse i pari i rrethit, pra sekretari i parë i partisë komuniste, në
përgjithësi, konsiderohej dorë e zgjatur e Zeusit që ishte në qendër. Nuk e di
se ç’histori mund të ketë patur në burg z. Lubonja me ndonjë kuksian (marsian).
Mund të jetë lënduar nga ndonjë marsian-kuksian. A mos duhet t’i kërkoj falje
për episode apo dhunë të panjohur të ushtruar nga kuksianë-marsianë në ato
institucione famëkëqia ku ka vuajtur dënimin z. Lubonja. Po ta dija se i kanë
hyrë ndonjëherë në hak kuksianët, do t’i kërkoja ndjesë.
Për Kukësin
(Marsin), ndoshta ka një farë detyrimi z. Lubonja junior, sepse Lubonja plaku
ka qenë sekretar i parë i komitetit të partisë në Kukës në kohën kur hidheshin
themelet e diktaturës komuniste.
Padyshim, për këtë
nuk ka asnjë faj i biri, Lubonja junior, antikomunizmi i të cilit ngjan të jetë
më tepër mllef përsonal për Zeusin (Enver Hoxhën) që e përzuri nga Olimpi,
(blloku).
Ky shkrues
pasionant që nuk le vend pa e shpallë mëvetësinë e tij intelektuale të mendimit
dhe pa qesëndisur përkuljen neveritëse ndaj të huajve, nuk nguron të gjejë
përkrahëse edhe një udhëtare të huaj, madje një artiste të huaj, që iu digjka
shpirti për pyjet e shkatërruara të Fanit të Mirditës, madje…
Ajo e huaja,
shoqërues i së cilës është bërë Lubonja, ajo perendimorja, e shetitura, për të
bërë punën e saj, për ta dashur vendin e saj, si nacionaliste e vertetë, i
nxjerr dhe shpik argumentet nga varri. Se vërtetë, mund të jetë e sinqertë.
Mund të mos ketë parë kurrë një autostradë në një terren të tillë “të çmendur”,
nëpër ato shkrepa e shkëmbinj vullkanikë, minerarë, të zhveshur, “të shëmtuar”,
në ato gryka e maja nga kalon kjo udhë që u prish qetësinë shpendëve e kafshëve
të egra dhe nuk cënon resurse të kollajta të njeriut. Mundet.
Jam gati t’ia jap
Lubonjës mbi njëmijë foto unë, vetëm unë, të atij pejsazhi që ta shohë se si ka
qenë dikur, si është e si po bëhet, që t’ia çojë, falas madje, po deshi edhe
asaj të huajës që i dhimbka e iu digjka kaq shumë shpirti për pejsazhet tona në
Fan të Mirditës. Pastaj ai, dhe ajo, kur paska qenë aq e ditur dhe e zonja për
gjysmë tunele, për ruajtje peisazhesh, pse s’i kanë thënë mor aman shtetit
shqiptar që t’ju merrte mendje dhe mbase dhe t’i paguante rëndshëm, qofte dhe
me honorare të majme. Ose kompanisë ndërtuese a projektuese t’i thonin, se mund
t’i paguante majmshëm për këshillat e vyera për mbrojtje të peisazhit të Fanit.
Shtirja e autorit
të këtij shkrimi nuk të ndjell asnjë lloj keqardhje. Fatos Lubonja le të
shtiret sa të ketë qejf, por është krejtësisht i lexueshëm. Vetem sa zbulon
para lexuesit të vëmendshëm (ja që ka edhe lexues të vëmendshëm), shpirtin e
tij … (cilësorët le t’i vendosë vetë, si ta ketë zogun e qejfit).
Është e kotë t’i
kërkosh gjë atij që s’do kurrfarë argumenti përveç mendjes së tij. Ai nuk don
t’ia dijë se si ka qenë përpara pejsazhi, si kanë qenë përpara ato gryka të
Fanit, ndonëse për to janë bërë filma të plotë dhe ekzistojnë mijëra fotografi.
E siguroj se gënjën Fatos Lubonja, se në nëntëdhjetë përqind të shpateve, dhe
nuk janë numër i pafund malesh në atë distancë aq të shkurtër, ndaj të mos
bluajë në të thatë, nuk ka patur pisha e lisa të lartë. Ai flet për peisazhe që
kurrë nuk i ka parë më herët as në fotografi, pavarësisht se nëpër atë udhë të
shkurtër që të kursente kohën, nëpër atë luginë mund të ketë udhëtuar për në
Kukës, Lubonja plaku, kur ishte sekretar i parë i komitetit të partisë atje,
kohë kur edhe Fani ishte pjesë e Kukësit. Pra asgjë nuk është vrarë as në
kuptimin më të zakonshëm e jo më në kuptimin më mizor të fjalës.
Firma
amerikano-turke Bektel & Enka që zbatoi punimet është përpjekur të ruajë
atë pak bimësi. Pjesa e dëmtuar po rikuperohet dhe do të marrë formë më të
plotë e të bukur brenda pak vitesh. Shkatërrimi nuk është përfundimtar dhe nuk
është shkatërrim. Banorët vendas që kishin ikur nga sytë këmbët prej aty sepse
nuk u premtonte asgjë ai vend, po kthehen, po shohin mundësi jetese e biznesi.
Nëse toka apo një banesë aty shitej dikur falas a sa një palë duhani, sot shko
e pyeti ato banorë se sa u është rritur vlera e tokës apo banesave të tyre.
Mundësia e një turizmi elitar u ka shkuar në prag të derës atyre zonave me
resurse të pasura natyrore e histori të bujshme. Kanë filluar këta
mirditoro-marsianët të bëjnë edhe agroturizëm. Nuk bën keq t’u tregosh atyre që
ti shoqëron, që të vijnë të kalojnë ndonjë natë të hatashme në Marsin tashmë jo
të djegur… A i thotë gjë emri Domgjon, fshat ky në të cilin tani për fat
shkohet kollaj… Më duket se është fshati i Gjergj Fishtës, i atij shqiptarit të
madh, që mund ta njohë z. Lubonja.
Mirë, qenka vrarë
peisazhi në atë vend, që ai e quan Mars, të cilin ai nuk ka dashur ta shohë e
njohë kurrë, se për atë ka qenë prapa botës. Po ky peisazhi i ri, i duket gjë
peisazh varri…?! Si nuk i doli qoftë edhe një fjalë e mirë për atë rrugë, për
atë djersë, për ato mundime, për atë shkollë që kaluan për mëse dy vite
shqiptarët… Qoftë dhe për 350 ha tokë e re bujqësore që u krijua apo shtua aty
nga firma ndërtuese nga zhvendosja e dherave. Si nuk u ndal të pyesë njëherë,
si ka mundësi që u sistemua ai vend aq bukur. Ku shkuan 35 milionë metër kub
dhera të gërmuara. Ku shkoi dheu i hequr nga 11 kilometra tunel? Si u zhdukën
kodra e u krijuan ato fushëza. Si u zhbënë malet dhe mes tyre u ça gjithë ajo
autostradë që duket si një lumë i madh apo si një pistë e madhe e gjatë
aionësh. Nuk u shëmtua peisazhi, jo. Ai mbase ka patur deshirë që të mbetej ajo
zonë si kopësht për zogj e kafshë të egra që të vinin të huajt, qoftë edhe
artiste, dhe tu tregonte ai një oaz mesjete në zemër a në asht të kombit
shqiptar.
“Ku ka shkuar
vërtetë gjithë ai material i nxjerrë nga tunelet? Çdo i huaj apo e huaj, qoftë
edhe artiste, me apo pa famë, çdo shqiptar apo kalimtar, për këtë do pyste së
pari. Aty sikur është bërë punë në kompjutër e jo as në letër e as në tokë.
Çfarë leksioni dha kompania amerikano-turke për kompanitë shqiptare që edhe kur
ndërtojnë ndonjë gjë të bukur e shëmtojnë me mos sistemimin e mjedisit.
Z. Lubonja junior
qahet për Vlorën. Ej, i gjithdijshëm! Vlora është pjesa gati fundore e kësaj
arterie apo autostrade edhe pse është përfituesja pothuajse më e madhe e kësaj
udhe. Apo jo? E fundi, kur duhet bërë, në fillim? Vlora fitoi portin e
kontinierëve që do të udhëtojnë nëpër këtë autostradë.
Rruga dykalimshe,
e cila sipas Lubonjës mjafton (edhe për 20 vjet), Milot – Rrëshen, e financuar
nga Banka Botërore, kur qe drejtore e saj për rajonin tonë, Orsalia
Kalantzopoulos, të cilës, Sali Berisha, thonë se i pati thënë, kur ajo
refuzonte të financonte dhe synonte të pengonte, se do e bëjmë rrugën me katër
korsi edhe nëse do të na duhet të shesim bizhuteritë e grave e nënave
shqiptare, nëse do të na lindë nevoja, kjo rrugë pra rezultoi shumë shpejt e
pamjaftueshme. Ose si gjë e shëmtuar që i varet në qafë autostradës për mos me
e marrë më sysh…
Lajmet e verës së
fundit na thonin përditë se numri i makinave që kalonin në 24 orë në atë
autostradë shkonte mesatarisht cdo ditë mbi 17 mijë deri në 24 mijë, pa ditur e
folur për numrin e njerzve, udhëtarëve.
Dhe imagjino që
ajo udhë, (më falni se nuk po e përmend më fjalën katër kalimshe sepse duket se
e shqetëson shumë), ende është e pashfrytëzuar me kapacitet të plotë, por ende
as përgjysmë, sepse nuk ka përfunduar gjysma e saj në pjesën tjetër të kombit
shqiptar, në Kosovë. Se kur të mbarojë edhe në pjesën tjetër të kombit
shqiptar, në Kosovë, asaj udhe do t’i shtohen udhëtarët. Do të derdhet në atë
udhë edhe Serbia e vendet e tjera. 80 kilometër ka për të ndërtuar Serbia
përtej Merdares zoti Lubonja. Dhe do t’i ndërtojë për interesat e veta e jo për
dashuri ndaj shqiptarëve. Për t’ia heqë merakun edhe Vuk Drashkoviçit që
thoshte para ca kohësh se Kosova s’mund të lidhet me Shqipërinë as me detin
nëpër rrugë dhish… Serbët, bullgarët, mbase edhe rumunët, jo për hir të
dashurisë për udhën e kombit shqiptar, por për hir të interesit të tyre, për
hir të kursimit e respektimit të kohës së tyre, do ta përdorin udhën e kombit
shqiptar. Kohë të cilën diktatura komuniste në Shqipëri ua vrau shqiptarëve në
mënyrën më mizore, duke bërë bunkera e jo udhët e vendit. Apo nuk është dakort
z. Lubonja për sa them.
Mendimet, deshirat
dhe kërkesat e Kalantzopoulos dhe të z. Lubonja ngjajnë, për çudi, plotësisht.
Si edhe me të artistes së huaj shumë të shëtitur që ai e ka shoqëruar për në
planetin e kuq Mars.
Kalantzopoulos
mbase kishte hallin se po i pakësohet puna portit të Selanikut dhe natyrshëm
ajo sillej si patriote për vendin e saj Greqinë, anise detyra nuk ia lejonte të
bënte dëm në Shqipëri e të vononte zhvillimin e progresin e saj kombëtar. Po
Lubonja, a mos ka edhe ai ndonjë port ndokund. Me sa di, nuk ka asnjë port
askund. Por Vlorës (edhe Selenicës), po, kjo autostradë ia shton punën dhe
rëndësinë. E bën Vlorën (edhe Selenicën) të të gjithë shqiptarëve dhe të
prekshme edhe për të huajt e shumtë që rrjeshtohen pas Kosovës në hartë, për
serbët, bullgarët, rumunët etj.
Paska njerëz…!!
Kështu thotë ai diku në shkrimin e tij. Kur do, i zbulon njerzit, kur do, i
zhduk.
Ai thotë se është
për rrugë të vogla kapilare, që të kaptojnë çdo fshat, çdo majë mali ku ka pyje
për ti shfrytëzuar, ku ka galeri për t’ua marrë floririn, që Veriu i vendit të
mbetet brenda vetes, të lëpijë e kafshojë vetën si në sistemin komunist që
bashkëthemeloi e bashkëdrejtoi Lubonja plaku.
Por kjo udhë e
gjërë, e madhe, katërkalimshe, madhështore, mes për mes maleve, që shembi e çau
male, që krijoi fushëza, ku makinat fluturojnë me shpejtësi zogu, ku veriorët
mbërrijnë në Tiranë për aq kohë sa u duhet të dredhin një cigare, kjo arterie
bëri që Veriu të vijë në Tiranë. Të vijnë edhe ata banorë, pasuria e të cilëve
(flori, energji elektrike, lëndë drusore, prodhime të bekuara blektorale e jo
domate, speca e kastraveca…) kishte mbërritur me kohë në Tiranë dhe e kishte
bërë e zhvilluar Tiranën e krejt Shqipërinë, pa përfituar asgjë ata banorë
përveçse izolimin që u ofroi diktatura komuniste, përveçse vrasjen barbare të
kohës së tyre. Ai besoj duhet ta dijë e ta mbajë mend mirë se për të ardhë në
Tiranë veriorëve u kontrollohej letra e njoftimit pesë – gjashtë herë…
Thotë se nuk ka
qenë ajo rrugë prioritet i Shqipërisë. Nuk e di a flasim të dy për të njejtën
Shqipëri, për të njëjtin atdhe, për të njejtin komb…. Unë them ka qenë, ai
thotë jo. Kosova thotë është e vonuar si prioritet kjo udhë. Veriu i vendit
thotë është udhë e vonuar. Jugu i vendit thotë është e vonuar se tregu nuk
është nga apendisiti i vendit nga mund ta dojë z. Lubonja, nuk vazhdon tregu
poshtë këmbëve të Shqipërisë, por tregu është drejt Europës dhe portokajt,
mandarinat e shalqini i Jugut shkon tani me kosto më të lirë në Kosovë e në
Serbi. Se perimet e Lushnjës, Beratit e të Fierit kanë treg të hershëm në
Kosovë e në Serbi. Apo po ia fus kot?! Si nuk e ka marrë mundimin të pyesë një
herë se çfarë çojmë ne në Kosovë a në Serbi. Se çfarë prodhojnë fermerët
myzeqarë. Se sa u është shtuar mundësia atyre nga dyfishimi i tregut dhe numrit
të konsumatorëve. Se sa më herët dalin në treg prodhimet e fushës së Shqipërisë
në raport me kohën kur dalin në treg prodhimet e Kosovës, Maqedonisë apo
Serbisë… Nejse, punë për të. Ai nuk është fare fshatar.
Dukesh se nxihet i
tëri dhe ka vënë duar në kokë nga zgjerimi i madh i Tiranës e Durrërsit, nga
mundësia e bashkimit të tyre me ndërtime, me vila e biznese. Thotë se qenkan
shëmtuar Tirana dhe Durërsi… Po, po! Tirana dhe Durrësi janë shëmtuar prej
ardhjes apo dyndjes së të paudhëve të cilët i pati penguar e ndaluar
rreptësisht të vinin këtëj tunelit të Kalimashit, partia e dikurshme e Zeusit
dhe nuk i pengoi periudha e demokracisë, e lirisë, që sipas Bejkerit, të cilin
ne e adhuruam, ajo do të jepte rezultate : dhe dha levizjen e lirë të
shqiptarëve edhe të “marsianëve”.
Le ta shajë dhe
shëmtojë autostradën e kombit shqiptar sa të dojë me fjalë, artikuj, libra,
emisione. Po udha u shkrua në tokë, në zemër të tokës shqiptare. U gdhend në
tokë, u betonua firma e bashkimit kombëtar që është kjo udhë. U nënshkrua në
tokën shqiptare, bash për asht të saj. Dhe këtë firmë e nënshkroi Sali Berisha.
Duket hata. Ka firmë të hedhur në letër, apo kudo. Por firmë e hedhur apo e
shkruar në tokë, është hata. Por ja që kështu ndodhi z. Lubonja. Kjo autostradë
është një monument. Monument force, fuqie, djerse, dinjiteti, patriotizmi.
Monument nderi e krenarie kombëtare. Kryemonument i shqiptarëve është kjo
autostradë, kjo kryeudhë, për sot e për jetë të jetëve, sepse nuk ka vend, hapsirë
e nevojë tjetër të bëhet më një udhë e tillë sa të ekzistojë Shqipëria.
Patriotëve e nacionalistëve të së ardhmes nuk u ka mbetë më për ta bërë këtë
udhë, nuk u ka mbetë më shans të tregojnë patriotizëm e nacionalizëm kaq të
madh. Le t’i ngushëllojmë unë dhe ti z. Lubonja!
Atij mbase nuk i
pëlqen që disa e quajnë komb hapsirën ku jetojnë shqiptarët. Që e quajnë udhë
të kombit këtë udhë, që e quajnë arteria e kombit këtë udhë. Mund t’i duket
anakronike dhe budallallëk me brirë, që shqiptarët në Kosovë e kanë të fortë
ndjesinë e kombit shqiptar. Por duhet t’ia kujtoj se ata që kanë komb të gjallë
e kanë të fortë ndjesinë e kombit. Por nuk e di se a e kanë apo jo këtë ndjesi
ata që enden dherave të huaja dhe që nuk kanë komb. Edhe shqiptarët kudo ku
janë shqiptarë e kanë të fortë ende ndjenjën e kombit shqiptar. Se ka dashtë
zoti që ky kombi shqiptar nuk na ka lënë me marre e turp, nuk na ka bërë që të
rrimë kokëulur, edhe pse do mercenarë kanë dashtë ta djegin, kanë bërë thirje
në Vlorën e flamurit shqiptar në emër forumesh fantazma e në emër të dreçit e
të birit edhe për ta djegë këtë komb në vitin e mbrapshtë 1997…
Unë jam me
Lubonjën, që nacionalizmi është streha e fundit e horrave. Jam me atë, që
bluhet shumë e shumë nacionalizëm e patriotizëm, pa kufi, pa masë. Por
gjithmonë me fjalë, me fjalë. Që nga koha kur drejtonte këtë vend Zeusi që
“pastroi” Olimpin. Fjalë, fjalë, imzot fjalë. Por ja që ndodhi vetëm një hërë
që u bë nacionalizëm e patriotizëm me vepra, pa fjalë dhe në luftë të pështirë
fjalësh të kundërshtarëve të kësaj udhe, që siç po del nga fjalët e tij, paskan
patur edhe përkrahjen e tij, meqë meqë është njeri që dikton në opinionbërje në
këtë vend, ku analistët e opinionistët janë një çetë dhe vetëm një çetë të
zgjedhurish me shumë kujdes jo për aftësi por për zell shërbimi, çetë shëtitëse
e armatosur edhe me fjalë të zeza gjëmash deri në dhëmbë…
Ta duash vendin
tënd, të luftosh për ta bërë të mirë e të begatë për shtetasit e tij, nuk besoj
se është horllëk, apo jo. E bëri këtë gabim Sali Berisha. Mblodhi qeverinë,
bëri vendimin përkatës dhe e ndërtoi këtë udhë, e ndërtoi shpejt, në
kundërshtim me shumë shqiptarë e antishqiptarë. Duke prishë edhe marrëdhënie me
shumëkënd mbase. Në kushtet e një lufte të pandërshme të brendëshme e të
jashtme kundër tij e kundër udhës. Por e bëri. Ç’ti bëjmë. Ai u tregua
kryenacionalist, kështu siç thotë Lubonja. Ndërtimi i kësaj udhe, po, është
nacionalizëm i kulluar se e don shumë vendin e vet dhe bën më të mirën për të,
por nuk është mëkat pse për këtë shkak e për këtë udhë e për këtë dashuri ndaj
kombit e atdheut, inatoset e zemërohet një vend tjetër, një shëtitëse e huaj e
ditur dhe e shetitur më shumë se ai, ose ca banorë bujtës në këtë vend, që ky
moment historik i gjeti shtetas shqiptarë, por vetëm kaq, shtetas shqiptarë,
por që nuk dinë e nuk duan ta duan Shqiopërinë dhe sapo të gjejnë ndonjë
mundësi më të mirë, thonë pa dert e gajle se nuk jemi shqiptarë por vetëm
shtetas shqiptarë…
Punë shqiptarësh,
do duhej të thoshte më saktë, tek shihte atë shëmti në atë vend. Ai e din mirë,
shumë mirë, se sa shumë na kanë shpifur e përgojuar. Edhe se jemi me bisht ne
shqiptarët, apo jo, shpifje e denjë për ne. Në fillim të shekullit të njëzetë,
kur ndodhën edhe krimet më të mëdha ndaj shqiptarëve, ndër të tjera edhe masakrat
serbe e greke, u bënë edhe shpifjet më të mëdha për shqiptarët, shpifje që u
paraprinë masakrave. Na ka quajtë me bisht ish kryeministri serb dr. Vlladan
Gjerogjeviç. Kam konstatuar se z. Lubonja e citon dhe e njeh por nuk e emërton
me emër. Sikur pajtohet me mendimet e tij, por nuk don që të quhet vetë
antishqiptar. Në një rast kam dëgjuar që ai i referohet atij dhe ia citon
akuzën për ne “ku është shpata është edhe besimi”, që është fjalë e urtë e Sami
Frashërit. Të paktën në gjysmën e parë të shekullit të njëzetë, në një mori
analizash shtypi, në kohën e mbretërisë tone, i doli boja këtij lloj shovinizmi
antishqiptar. Ndër të tjerë, Mit’hat Frashëri e rrëzoi mitin e bishtit që desh
na shtoi Vlladan Gjeorgjevici, i cili u nis nga një përrallë e jugut të vendit
që flet për ekzistencën e njeriut me bisht, përrallë që e mbledh dhe studion
Hahni. Vlladan Gjeorgjeviçi thoshte “Shqiptarët u shëmbëllejnë atyre njerzve që
prej frikës së shtazëve të egra, flejshin mbi drunj, ku për mos me ra,
mbaheshin me bishtin e tyre”. Ata janë dy sojesh. Përrallën e bën për të
vërtetë Vlladan Gjeorgjeviçi, por përrallën e bën për të vërtetë edhe z.
Lubonja.
Përralla ka
zmadhimin. Por droga që ka kaluar, kalon e do të kalojë në teritoret shqiptare
sa vjen e po zvogëlohet. Megjithatë, në proporcion të zhdrejtë me këtë, Lubonja
I thotë shoqërueses së huaj, se kjo autostradë është rruga nga kalon droga… Ha,
ha ha! Gjetje!
Pajtohem me
Lubonjën se në këtë vendin tonë ka shumë nevoja, ka shumë plehra, që me 50 mijë
euro mund të disiplinoheshin e të bëheshin jo plehra, (oh sa shumë plehra e
lloj lloj plehrash!), ujra të zeza që dalin në sipërfaqe e na zënë frymën mua
dhe atij. Se ka ende shumë shkolla që duhen bërë e riparuar, që ka shumë cerdhe
e kopshte pa bërë e rregulluar. Por jo, kurrë jo që këto të pengojnë ndërtimin
e kësaj udhe. Sepse kjo udhë, kjo lloj udhe bëhët njëherë në një mijë apo
dymijë vjet dhe për ta bërë këtë lloj udhe duhet të lindë e të drejtojë shtetin
ndonjë burrështetas shumë i fortë e shumë guximtar e trim, dashnor i çmendur i
lirisë së vendit të vet, siç rasti e fati e solli të jetë për fatin e
shqiptarëve, Sali Berisha në fillim të mijëvjecarit të tretë.
Nga urrejtja për
udhën bëhet i verbër, shtrembërohet e shëmtohet krejt z. Lubonja. Siqerisht
ndjej dhimbje për gjithë atë kulturë, për atë kapacitet të madh intelektual që
mbart, që për shumë e shumë gjëra njerzia i merr mendje dhe pret fjalën tij.
Kush t’ia heqë thua këtë urrejtje? Gjithësesi ta provojë të udhëtojë përsëri në
atë udhë për në Mars, (Kukës, Prizren, Prishtinë, Gjakovë, Pejë, se ka mbi bari
e ka dalë gjethi i ri në ato anë…
Po, po. Pse jo.
Pajtohem me të që edhe udhën e vjetër, atë të bukurën e të mundimshmen, atë
tronditësën, atë në të cilën kanë vdekë njerëz duke udhëtuar për në spital se
nuk sosesj udha e tmerrshme, atë që udhëtarët e dërmuar e lanin me të vjelltat
e tyre (udhëtarët hallexhinj nuk ishin turistë të ngeshëm…), edhe tani duhet ta
mbajmë, ta mirëmbajmë, ta rregullojmë që edhe të shetisim nëpër të, që të lidhen
fshatrat buzë saj deri në autostradë. Por, jo të mos e bëjmë këtë autostradë
dhe të mbetemi me atë udhën e tmerrshme që na e la shoku Enver. Apo jo. Jo,
shiko, jam me të…
Ai në atë
udhëtimin e tij për në Mars (Kukës…) pa kudo shëmti. Ai nuk kënaqet askund
këtu, s’e kënaq asgjë në atë udhë, në ato vende. Fiks, ai z. Lubonja është për
në Mars.
Thotë që ishte për
të zhgënjim ai udhëtim në atë autostradë për në Mars. Jo! Të mos gënjejë. Me
ato mend shkoi dhe me ato mend erdhi. Ai nuk u nis me gjetë mirë e të mirën. U
nis me gjetë keq, me gjetë udhë të keqe e të shëmtuar, me gjetë Mars dhe e
gjeti udhën edhe më të keqe edhe më të shëmtuar dhe Marsin e gjeti edhe më të
kuq edhe më të djegur…
Unë e respektoj
shumë dhe plotësisht mendimin e z. Lubonja. Mendim që e ka thënë kurdo, kudo,
përditë e përnatë në televizion, në gazeta etj. Ai mbase do të thojë se do të
ishte i gatshëm të vdiste që edhe unë ta thoja lirshëm mendimin tim.
Sipas kësaj
“gatishmërisë” së tij, lejohem edhe unë njëherë të krenohem me potencën dhe
fuqinë e këtij kombi, me guximin dhe këmbënguljen e kësaj qeverie, të këtij
shteti shqiptar, në prehër të të cilit kemi vënë kokën dhe nuk e ndërrojmë pa u
ndërruar dielli e toka.
Kjo udhë, kjo
autostradë, ato dy tunele në Kalimash janë pasaporta e fuqisë dhe vitalitetit
të shqiptarëve, prova e guximit dhe e dashurisë që kanë shqiptarët për njëri –
tjetrin, prova, me vepër e jo me fjalë, e bashkimit kombëtar, prova më e fortë
e atij që thotë bashkimi bëhet me vepra e nuk shëmtohet të bëhet me fjalë…
Kjo udhë, kjo
autostradë, kjo arterie kryesore e kombit, u jep zemër të gjithëve. U jep
shembull, mësim e kurajo të gjithëve. Të gjithë politikanëve, studiuesve,
ndërtuesve. Po! Tani mund të bëhet çdo rrugë, mund të ndërtohet çdo lloj vepre
ndërtimore në Shqipëri. Kjo udhë është nëna e të gjitha udhëve, është kryeudha,
është nëna e optimizmit dhe krenarisë reale të shqiptarëve.
Ai z. Lubonja
është pesimist. Dakort. Ai kërkon të shfaqet pesimist. Për shumëçka në këtë
vend mundesh të jesh e të shfaqesh pesimist dhe për këtë, unë dhe ai, jemi
udhëtarë të një anije. Por për këtë udhë, jo. Nuk bën të jesh e të shfaqesh
pesimit. Gjithësesi, punë e tij. Unë thjeshtë desha t’i them z. Lubonja: gëzohu
me mua për udhën tonë.
nuk mund ta besoja se do të ribashkohesha ndonjëherë me ish të dashurin tim, isha aq e traumatizuar duke qëndruar vetëm pa trup për të qëndruar pranë meje dhe për të qenë me mua, por isha aq me fat një ditë të caktuar për ta takuar këtë drejtuesi i fuqishëm i magjisë Dr Wight, pasi i tregoi për situatën time ai bëri gjithçka që ishte e mundur për të parë që i dashuri im të kthehej tek unë, me të vërtetë pasi e shqiptova magjinë, ish i dashuri im u kthye tek unë për më pak se 48 orë, erdhi ish i dashuri im kthehu duke më lutur që ai nuk do të më braktisë kurrë, 3 muaj më vonë u fejuam dhe u martuam, nëse keni të njëjtën situatë, vetëm kontaktoni Dr Wight, në emailin e tij: wightmagicmaster@gmail.com. faleminderit shumë zotëri që më riktheu ish-të dashurin tim, emailin e tij: wightmagicmaster@gmail.com.
ReplyDeleteWhatsApp: +17168691327